Alzheimer Hakkında Bilmeniz Gerekenler

Alzheimer hastalığının belirtileri, nedenleri, risk faktörleri, teşhisi, aşamaları ve tedavileri… Kısaca alzheimer hakkında bilmeniz gereken her şey.

Birçok insan alzheimer hastalığını duysa da, bazıları tam olarak ne olduğundan emin değil. İşte alzheimer hakkında bilmeniz gerekenler.

Alzheimer hastalığı nedir
Alzheimer hastalığı, ilerleyici bir demans (bunama) şeklidir. Demans, beyin yaralanmalarının veya hafızayı, düşünmeyi ve davranışı olumsuz yönde etkileyen hastalıkların neden olduğu durumlarda ortaya çıkabilir. Demans günlük yaşamı olumsuz yönde etkiler. Alzheimer hastalığı bunama vakalarının yüzde 60 ila 80’ini oluşturuyor. Hastalığı olan çoğu kişiye 65 yaşından sonra tanı konuluyor. Ondan önce teşhis edilirse, genellikle erken başlangıçlı alzheimer hastalığı olarak adlandırılır. Alzheimer için bir tedavi yok, ancak hastalığın ilerlemesini yavaşlatan tedaviler var.

Alzheimer gerçekleri

– Alzheimer hastalığı kronik devam eden bir durumdur

– Alzheimer’lı insanlar için beklenen tek bir sonuç yoktur. Bazı insanlar hafif bilişsel hasarla uzun süre yaşar, bazıları ise daha hızlı semptomlar ve daha hızlı hastalık ilerlemesi yaşar

– Semptomları yavaş yavaş gelişir ve beyin üzerindeki etkiler dejeneratiftir, yani yavaş yavaş hücre zedelenmesine bağlı olarak gelişir

– Herkes alzheimer hastalığına yakalanabilir, ancak bazı insanlar bunun için daha yüksek risk altındadır. 65 yaş üstü insanlar ve genetik duruma göre risk yükselir

– Alzheimer ve demans aynı şey değil. Alzheimer hastalığı bir tür demanstır

– Alzheimer için bir tedavi yoktur, ancak verilen tedaviler hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir ve yaşam kalitesini iyileştirebilir.

Demans ve alzheimer

“Demans” ve “alzheimer” terimleri bazen birbirlerinin yerine kullanılır. Ancak, bu iki durum aynı değildir. Alzheimer bir demans türüdür. Demans, unutkanlık ve konfüzyon gibi hafıza kaybıyla ilgili semptomların bulunduğu durumlar için daha geniş bir terimdir. Demans; alzheimer hastalığı, parkinson hastalığı, travmatik beyin hasarı ve bu semptomlara neden olabilecek diğer hastalıklar gibi daha spesifik durumları içerir.

Alzheimer nedenleri ve risk faktörleri

Alzheimer hastalığı için tek bir neden belirlenemedi, ancak aşağıdakileri de içeren belirli risk faktörleri belirlenmiştir:

Yaş: Alzheimer hastalığı gelişen çoğu insan 65 yaş ve üstüdür.

Genetik: Bazı genler alzheimer hastalığını geliştirebilir.

Aile öyküsü: Alzheimer olan bir aile üyeniz varsa, sizin de olma olasılığınız diğer insanlara göre daha yüksektir.

Bu risk faktörlerinden bir veya daha fazlasına sahip olmak, alzheimer hastalığını geliştireceğiniz anlamına gelmez. Sadece risk seviyenizi yükseltir.

Alzheimer belirtileri

Herkesin zaman zaman unutkanlık olayları vardır. Ancak alzheimer hastalığı olan insanlar zaman içinde daha da kötüleşerek devam eden davranış ve semptomları sergiler. Belirtiler hastalığın evresine göre değişir.

– Randevuları akılda tutma yeteneği gibi günlük aktiviteleri etkileyen hafıza kaybı

– Problem çözme zorlukları

– Ruh hali ve kişilik değişiklikleri

– Konuşma ya da yazı yazma ile ilgili sorunlar

– Mutfak robotu kullanmak gibi bilinen yeteneklerle ilgili sorunlar

– Yer ve zamanın karıştırılması

– Azalmış kişisel hijyen

– Arkadaşlardan, aileden ve toplumdan çekilme

– Yargı yeteneğinde azalma

Alzheimer ve genetik

Alzheimer’ın tanımlanabilecek tek bir nedeni olmamasına rağmen, genetik kilit bir rol oynayabilir. Apolipoprotein E ( APOE ), yaşlılarda alzheimer semptomlarının başlangıcı ile bağlantılı bir gendir. Kan testleri, bu genin sizde olup olmadığını gösterebilir. Bu gen alzheimer geliştirme riskinizi arttırır. Ancak bu gene sahip olunması alzheimer olduğunuz anlamına gelmez. Hatta tam tersi durumlar vardır. Bu gen olmasa bile alzheimer gelişebilir. Birisinin alzheimer geliştirip geliştirmeyeceğinden emin olmanın henüz bir yolu yok.

Alzheimer aşamaları

Alzheimer ilerleyici bir hastalıktır, bu semptomların zaman içinde giderek kötüleşeceği anlamına gelir. Alzheimer yedi aşamaya ayrılır:

Aşama 1: Bu aşamada herhangi bir belirti yoktur, ancak aile öyküsü temeli ile erken tanı olabilir.

Aşama 2: Unutkanlık gibi en erken belirtiler görülür.

Aşama 3: Az hafıza kaybı ve konsantrasyon gibi hafif fiziksel ve zihinsel bozukluklar ortaya çıkar. Bunlar yalnızca kişiye çok yakın biri tarafından farkedilebilir.

Aşama 4: Alzheimer bu aşamada sıklıkla teşhis edilir, ancak yine de ılımlı olarak kabul edilir. Hafıza kaybı ve günlük görevleri yerine getirememe durumu gözlenir.

Aşama 5: Orta ila şiddetli semptomlar görülür. Bakıcı yardımı gerektirir.

Aşama 6: Bu aşamada, alzheimer hastası bir kişinin yemek yeme ve giyinme gibi temel görevlerde yardıma ihtiyacı olabilir.

Aşama 7: Bu, alzheimerın en şiddetli ve son aşamasıdır. Konuşma kaybı ve donuk yüz ifadeleri görülebilir.

Erken başlangıçlı alzheimer

Alzheimer tipik olarak 65 yaş ve üstü insanları etkiler. Ancak 40’lı veya 50’li yaşlarda da ortaya çıkabilir. Buna erken başlangıçlı alzheimer denir. Bu alzheimer tipi tüm insanların yaklaşık yüzde 5’ini etkiler. Erken başlangıçlı alzheimer belirtileri arasında hafif bellek kaybı ve günlük işleri konsantre etme veya bitirme zorluğu olabilir. Doğru kelimeleri bulmak zor olabilir ve zaman bilincinizi bazen kaybedebilirsiniz. Hafif görme problemleri de ortaya çıkabilir.

Alzheimer hastalığının teşhisi

Alzheimer hastalığı olan bir kişiyi teşhis etmenin tek kesin yolu ölümden sonra beyin dokularını incelemektir. Ancak doktorunuz zihinsel yeteneklerinizi değerlendirmek, demans tanısını koymak ve diğer koşulları ekarte etmek için başka muayeneler ve testler kullanabilir. Muhtemelen tıbbi öykü alarak başlayacak bu tedavide sorulması olası sorular şunlardır:

– Semptomlar

– Aile öyküsü

– Mevcut veya geçmiş sağlık durumları

– Mevcut veya geçmişte kullanılan ilaçlar

– Beslenme, alkol alımı veya diğer yaşam tarzı alışkanlıkları

Bunların haricinde doktorunuz alzheimer hastalığınız olup olmadığını belirlemeye yardımcı olmak için birkaç test yapacaktır.

Alzheimerı önleme

Alzheimer için bilinen bir tedavi olmadığı gibi, kusursuz önleyici tedbirler de yoktur. Uzmanlar bilişsel düşüşü önlemenin bir yolu olarak genel sağlıklı yaşam alışkanlıklarını önermektedir.

Aşağıdaki önlemler yardımcı olabilir:

– Sigarayı bırakmak.

– Aktif bir sosyal yaşam

– Düzenli egzersiz

– Sebze bazlı bir beslenme

– Bilişsel eğitim alıştırmaları

– Daha fazla antioksidan tüketimi

Alzheimer hastasının bakımı

Sevdiğiniz bir yakınınız alzheimer ise ona bakmayı düşünebilirsiniz. Bu genellikle kolay olmayan ancak çok faydalı olabilecek, zamanınızın tümünü ayıracağınız bir iştir. Bakıcı olmak birçok beceri gerektirir. Bunlar arasında, hepsinden önemlisi sabırlı olmaktır. Yaratıcı, dayanıklı ve neşeli olmalısınız. Bir bakıcı olarak, sevdiğiniz kişinin yanı sıra kendinize iyi bakmanız önemlidir.

Dyt. Serkan Sıtkı ŞAHİN

Kadinvekadin.net